Meneer Pastoor
De Limburger, 1 juli 2022
Een pastoor in het Heuvelland die vrouwen in zijn parochie lastigvalt – wie kijkt ervan op na de misbruikschandalen in de katholieke kerk. Het lijkt haast een voetnoot bij alles wat eerder voorbijkwam aan grof misbruik door dienaars van God. Maar wat een naargeestigheid: het verhaal van de twee vrouwen die in de jaren negentig voortdurend met een knoop in hun maag een volgend huisbezoek van de pastoor afwachtten.
Maar mij trof iets anders. De twee zussen, nu 62 en 63 jaar, kwamen via De Limburger naar buiten met hun verhaal om de melding te steunen van een vrouw over dezelfde pastoor – inmiddels werkzaam in een andere parochie. Die had dit voorjaar deze vrouw, moeder van een communicantje, een film voorgeschoteld van het laatste avondmaal die onverhoeds overging in harde porno. Shock and awe, de tactieken van een geestelijke. De twee zussen willen dat de vrouw die dit overkwam serieus genomen wordt. ‘Ik heb al veel moeten verzwijgen, dit rakelt alles weer op. Hij moet daar niet mee wegkomen’, zegt een van de twee in de krant.
En dat was wat me raakte in het verslag van De Limburger: de twee zussen hebben er jarenlang mee rondgelopen, met die ranzige seksuele intimidatie van meneer pastoor die informeerde naar hun lingerie, naar hun seksleven, die hen zich tegen aandrukte, en nooit hebben ze er met iemand over durven praten: ‘Hij is pastoor, je durft niks te zeggen. Je gaat aan jezelf twijfelen’. Toen de man van een van de twee verhaal wilde halen zei ze: ‘Doe het niet want ik krijg de schuld. Dan krijg je verhalen: ze zal wel dit of dat hebben gedaan. Ze zal het wel zelf schuld zijn’.
Ze zal het wel zelf schuld zijn. Deze woorden, laat ze eens tot u doordringen. Ze zeggen alles over hoe er lang tegen vrouwen werd aan gekeken: verleidster, zwak, minder geloofwaardig dan een man, zéker een geestelijke. Ze zal het wel zelf schuld zijn – de vrouw accepteerde de sociale stereotypering die van haar gemaakt werd. En nu zegt u: de tijden zijn veranderd. Want je wordt ermee doodgegooid, het lijkt langzamerhand wel alsof half Nederland zich schuldig maakt aan seksueel grensoverschrijdend gedrag. Maar weet u, de twee zussen willen niet met hun echte naam in de krant.
Ze willen, zo berichtte De Limburger, onherkenbaar blijven omdat hun kinderen van niets weten en ze hun kleinkinderen – pubers – er niet mee willen belasten. En een van de twee voegt eraan toe: ‘Ik ben bang dat mensen zeggen: waarom komen ze er 27 jaar later pas mee?’ Dan vraag je je in gemoede af wat er veranderd is in de omgeving van de twee zussen. Dan kijk je recht in de kloof tussen wat er in de (sociale) media voorbijkomt en wat er daadwerkelijk op de grond, in de dagelijkse praktijk, verandert. Ik zou tegen de twee zussen willen zeggen: praat hierover met uw kleinkinderen. Sla uw kinderen over en praat direct met uw kleinkinderen. U zult versteld staan van het begrip dat u krijgt.
Waarom? Omdat het thema van gewelddadige mannen en vaders en het onrecht dat moeders en grootmoeders is aangedaan een van de centrale, terugkerende onderwerpen is bij mijn studenten aan de Hogeschool in Maastricht. Omdat zij willen stoken en graven, omdat ze de lieve vrede niet meer willen bewaren. Omdat ze iets willen doorbreken, verandering op gang willen brengen.Dat De Limburger – te midden van al het nieuws over boerengeweld – het delicate verhaal van de zussen niet als een voetnoot heeft gebracht, maar groot op de voorpagina heeft gezet, is een signaal.