De Limburger, 14 januari 2023

Wat blijft alles toch fijn bij het oude. Vuurwerk, nieuwjaarstoespraken en -recepties, alweer drie zoenen. Ofschoon, de actievoerder die bij de nieuwjaarstoespraak van de burgemeester van Maastricht opdook was helemaal in lijn met de nieuwe tijd: zorgen dat je een live mediamoment grijpt. Ook helemaal nu: de bestuurder die niet „bewaking!” roept, maar gelijk met de boze burger in gesprek gaat. Dat deed ze goed, trouwens, Annemarie Penn-te Strake. „Kom eens hier staan”, zei ze kalm tegen de man die aandacht eiste voor het onderkomen van de daklozen in Maastricht, en ze maakte een beweging naast haar. „Nee”, zei de man dwars, „ik ga nu eens vóór u staan”. Wat een gemiste kans. Alhoewel, het filmpje van het incident werd opgepikt door de NOS en De Limburger zocht meteen uit hoe het precies zat met de daklozenopvang in de stad. Win-win.

Ik betrapte me trouwens op deze gedachte: van dat geld waarmee elk jaar vuurwerkschade en -letsel wordt hersteld zou best wat naar de daklozen kunnen. Maar oeps, vuurwerk is een traditie. En mensen zijn fel op het afpakken van tradities. Een columnist meende dat de criticasters van de vuurwerktraditie tot de elite behoren. Als je vuurwerk verbiedt, schreef ze, moet je ook wintersport verbieden – al die gebroken armen en benen. Maar daar maken artsen zich niet druk om, stelde ze, want die gaan zélf op wintersport.

Maar met skiën breek je, dacht ik, niet vaak de benen van iemand anders. En er is ook zoiets als consideratie met de medemens, ouderen, winkeliers, door oorlog getraumatiseerden. En met talloze dieren, honden, katten, vogels, paarden, die collectief in de stress schieten. Het gaat niet over een paar sierpijlen en rotjes die je gezellig samen met vrienden of buren afsteekt. Het gaat over hele straten en buurten die dagenlang geterroriseerd worden door zwaar geknal. Traditie? Grof geweld, zou ik zeggen. En niet erg van deze tijd, waarin we steeds meer rekening willen houden met kwetsbaren.

Wat ik problematisch vind is de versimpelde voorstelling van laag en hoog vermaak. Wintersport is al decennia iets waar veel Nederlanders van genieten. Massa’s trekken naar de wintersportgebieden, op groot of klein budget. Ik sprak onlangs mijn visboer over klimaatverandering en skiën, hij ging overslaan dit jaar. Ja, ook de visboer skiet én denkt na over het klimaat. Elite?

Als het om afpakken gaat denk ik aan andere dingen: gemeentelijke zwembaden, bibliotheken, goedkope buskaartjes, nutsbedrijven (één stabiel energietarief), woningen met een lage huur, een zorgverzekering naar draagkracht. Met andere woorden: laat u niet gek maken door de opgehypte scheidslijnen tussen volk en elite, tussen wit en zwart, woke en traditie. Houd, vooral met de provinciale verkiezingen voor de deur, uw oog op de bal.