De Limburger, 12 maart 2021

Stem je vrijheid terug, stem Wybren van Haga! In Heerlen, de stad waar ik opgroeide, trok een spandoek mijn aandacht. Het was niet een wijk waar de nieuwe BMW’s voor de deur staan, zal ik maar zeggen. In Maastricht, waar ik woon, valt me ook al het enthousiasme op voor Wybren, in wijken waar je posters van SP of PvdA zou verwachten.

Wie is Wybren? Een toffe vent, met het hart op de juiste plaats, iemand die opkomt voor de mensen die hard geraakt zijn door de achtereenvolgende kabinetten-Rutte? Niet helemaal. Wybren studeerde elektrotechniek in Delft en werkte een paar jaar voor Shell voordat hij zelf ging ondernemen. Hij werd vastgoedbelegger en huisjesmelker en heeft een portfolio van zo’n 135 woningen en winkels met een waarde van circa 17 miljoen euro.

Prima. Als ondernemer kun je mooie dingen doen. Alleen jammer dat de huurders van Sjopperdepop – de naam van zijn vastgoedonderneming – de afgelopen jaren niet zo blij waren met Wybren als huisbaas. Onaangekondigd verhoogde hij de huur met 60 procent en deelde mee dat ze konden betalen of opkrassen. Bij het meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag in Amsterdam is hij een oude bekende: als ze in een klacht de naam Sjopperdepop zien, zeggen ze: oh daar hebben we Wybren weer.

Wybren ging de politiek in, werd lid van de VVD, maar werd er ook weer snel uitgegooid: hij bleef maar bezig met Sjopperdepop. En zo belandde de huisjesmelker bij Forum voor Democratie en lijkt hij ineens de knuffelpoliticus die in de volkswijken alles goed moet maken. Niet Lilianne Ploumen of Lilian Marijnissen.

Terwijl zij toch de lijsttrekkers zijn van partijen die zich inzetten voor wijken die de nationale lijstjes aanvoeren als het gaat om laag inkomen, schulden, slechte gezondheid, en vooral: een gebrek aan ambitie. In Heerlen krijgt bijna de helft van de kinderen op de basisschool een te laag advies voor het voortgezet onderwijs. Het is goed bedoeld: leerkrachten willen kinderen met een moeilijke thuissituatie niet extra belasten.

Maar het wreekt zich, vertelde Mélanie Monfrance in een tv-programma. Zij was zo’n kind van wie niemand iets verwachtte. Nu is ze promovendus in de kansenongelijkheid aan de Universiteit Maastricht. Onderadvisering ondermijnt het zelfbeeld van kinderen, zei ze. ‘Lage verwachtingen scheppen lage resultaten.’ Zelf kwam ze uiteindelijk via het volwassenenonderwijs hogerop.

Op een online partijbijeenkomst van PvdA Parkstad, afgelopen zaterdag, schetste oud-Heerlenaar en eurocommissaris Frans Timmermans met zijn ongetemperde vooruitgangsdrift wat er moet gebeuren om de stad uit de as te trekken: als regionaal knooppunt in de energietransitie heeft Parkstad fenomenale kansen. Maar dan moet er wel snel een plan komen, zei Timmermans – de miljarden in Brussel liggen klaar. En investeer dan flink in onderwijs, zei hij, want er komt een enorm tekort aan in technische vakmensen.

Helaas heeft het in de regio door het ingesleten kerktoren-denken lang aan snelheid ontbroken. Een traagheid die het wantrouwen in de politiek heeft gevoed. Dan ontstaat er een leegte waar handige jongens als Wybren goed in passen. Mannen die complot-luchtkastelen bouwen en naar migranten wijzen: zij pikken onze woningen in, leven van onze belastingcenten en nemen ons onze cultuur af. Terwijl door de coronacrisis juist zichtbaar is geworden hoe talloze migranten onzichtbaar onze economie versterken: in fabrieken, slachterijen en distributiecentra.

Migranten, uit alle windstreken, van alle kleuren, ze zijn allang deel van de Nederlandse samenleving: een vierde van alle Nederlanders heeft een migratieachtergrond. Het Nederland van ‘vroeger’ komt dus niet terug. Dat zou de boodschap moeten zijn van progressief links, in de wijken: kijk vooruit in plaats van achteruit. Geef buurtbewoners, via hun kinderen, ambities, skills voor de 21^ste eeuw.