Ontwaakt millennials
De Limburger, 20 mei 2022
‘Waar kan ik die vakbond vinden?’ vroeg de jonge vrouw die naast me in het filmtheater zat. We zagen een documentaire over de snelgroeiende gig economy, waarin losse klussen (gigs) en tijdelijke arbeid de norm worden. Na afloop gaf een hoogleraar in flexibele arbeid uitleg over de situatie in Nederland. Daarin viel het woord vakbond. De jonge vrouw zei dat ze net was begonnen met werken. Die vakbond kon ze wel gebruiken.
Ik deed door de professor een inzicht op: de definitie ‘flex’ slaat niet op werk, maar op inkomen. Een flexwerker is dus iemand met een ongeregeld inkomen. Dat is een andere blik: flexwerk klinkt hartstikke leuk, zeker als je jong bent, lekker vrij, geen negen- tot-vijfbaan. Maar een flexinkomen heeft consequenties, zeker op de lange duur. Gevolgen die je niet overziet als je jong bent. Pensioen? Dat is iets voor later. Geld opzijzetten? Dan moet je wel genoeg verdienen. Gelukkig bestaat er (nog) een basisinkomen voor ouderen: de AOW.
Die hebben we straks hard nodig voor al die flexwerkers zonder pensioen. Want Nederland is flexverslaafd: het behoort tot de top vier in Europa als het gaat om tijdelijk werk. Flexwerkers, oproepkrachten, medewerkers met een nulurencontract en (schijn) zelfstandigen, ze maken volgens het CBS bijna 30 procent van alle werkenden uit. 30 procent! Daar zit een groeiend aantal jongeren bij dat in de online platformeconomie terechtkomt. Het aantal neemt razendsnel toe in de Europese Unie, van 28 miljoen mensen nu tot naar verwachting 43 miljoen in 2025 (nieuwssite Europa Nu). Pizza laten brengen met een biertje erbij? Elke keer als je iets laat bezorgen stop je geld in de gig economy die draait op stuktarieven en flexwerkers.
Nou en? zegt u dan. Ik zie alleen maar jonge mensen voor die koeriersdiensten. Heerlijk baantje toch? Zeker, leuk bijbaantje als student, maar voor wie ervan moet leven is het een ander verhaal. Wie ouder wordt en niet de capaciteiten, de diploma’s of de papieren heeft moet hard werken tegen doorlopend lage verdiensten en nul pensioen. Terwijl de slimme, gezonde student die straks een goedbetaalde baan heeft niet maalt om dat stuks tarief, maar er wel mede debet aan is dat de verdiensten laag blijven. Wie goed verdient, kan geld opzijzetten en beleggen, bijvoorbeeld in bedrijven die winsten maken dankzij goedkope arbeid. En zo is de cirkel rond.
Dus Nederlandse millennialsocialisten, waar blijven jullie? Gaan jullie wachten tot de PvdA en GroenLinks eindelijk over hun schaduw heen zijn gesprongen (gaap)? Jullie kunnen opkomen voor iedereen die getroffen wordt door de flexverslaving, ongeacht wie ze zijn, welke waarden ze delen, waar ze vandaan komen. Man of vrouw of non-binair, zwart of wit, gelovig of ongelovig, fan van Johan Derksen of Sylvana Simons. Wat er op het spel staat is dit: blijven jullie toekijken hoe Nederland in een lagelonenland verandert of gaan jullie ervoor zorgen dat in dit land iederéén in de welvaart deelt?
Kijk gewoon naar Connor Rousseau! Wie zeg je? Ja, Connor Rousseau, met 29 jaar de nieuwe partijleider van de Vlaamse socialisten. Na jaren verlies staan de socialisten in Vlaanderen weer op winst. Hij sleepte de partij uit een crisis en gaf haar een nieuwe naam: Vooruit. Op Instagram is hij te vinden als @KingConnah (141.000 volgers): vlot, witte sneakers, T-shirt. ‘Keihard feestvieren en actievoeren,’ zegt hij in een filmpje. In de Vlaamse krant De Standaard zei hij: ‘Ik vind niet dat iedereen evenveel moet verdienen, maar nu zijn er niet eens gelijke kansen in dit land. Keiveel jongeren worden aan hun lot overgelaten en hun toekomst ligt al bijna vast.’ Voila. Millennials: Ontwaakt!