Wegsturen Palmen helpt niet
De Limburger, 22 februari 2018
‘Terroristen-democraten’ noemde Jo Palmen zijn mede-raadsleden in de gemeente Brunssum. Ook: ‘nazi’ of ‘varkenskop’. Ik las dit in het achtergrondverhaal van Hans Goossen en Theo Sniekers in De Limburger van afgelopen zaterdag. Heeft u het nieuws over Brunssum telkens met weerzin terzijde geschoven? Lees dan alsnog dat verhaal en begrijp waarom burgers het vertrouwen in de politiek zijn kwijtgeraakt.
Metselaar en aannemer Jo Palmen, inmiddels 71, ging in de jaren tachtig rechten studeren nadat hij verdachte was geweest van fraude. Hij is dan al een paar jaar raadslid voor het CDA. Ondanks zijn juridische kennis krijgt hij begin jaren negentig een voorwaardelijke celstraf van twee weken wegens valsheid in geschrifte. Het CDA zet hem uit de partij. Met zijn eigen partij BBB/Lijst Palmen gaat hij als een Don Quichot een permanente, verbeten strijd aan met het hele stadsbestuur. Hem is, vindt hij, op alle mogelijke manieren onrecht aan gedaan. In slepende juridische procedures probeert hij zijn gelijk te halen over een lullig lapje grond bij zijn huis. In 2011 dient zijn advocaat bij de gemeente een claim van 1,5 miljoen euro in wegens geleden schade, waarvan bijna 1 miljoen aan ‘immateriële schade’ en een post van 125.000 euro wegens ‘onrechtmatig verkregen leedvermaak’.
Intussen heeft Palmen een forse achterban opgebouwd. In zijn juridisch adviesbureau Palmen Consulting aan de Dorpstraat houdt hij wekelijks spreekuur, waarin hij zijn stadsgenoten gratis van advies dient. Problemen met een uitkering, de aanvraag van een scootmobiel of aanbouwvergunning – Palmen helpt. Hij is begaan met de problemen van zijn medeburgers, die hij ook tegenkomt in het café, de kerk en de vereniging. Het oud-mijnwerkersstadje Brunssum, waar de economische neergang en daaropvolgende krimp een verwoestend spoor trok, kampt met grootstedelijke problemen: veel mensen aan de onderkant, hennepkwekerijen, drugsdealers. Generaties hogeropgeleide jongeren vertrokken.
Palmen groeit uit tot de lokale held van de boze, verweesde burger die al lang niet meer vooruit komt en is vastgeraakt in een oerwoud van regels, die voorzieningen zag verdwijnen en heel goed in de gaten heeft hoe anderen voor zichzelf zorgen – ja, zelfs de burgervaders van Brunssum: de een (Louw Hoogland in 1991) na de ander (Henk Riem in 1994) moet het veld ruimen wegens gesjoemel, zoals snoepreisjes betaald door aannemers. Wie kun je nog vertrouwen?
Palmen weet zich door een groeiende achterban jaar in jaar uit verzekerd van een plaats in de gemeenteraad, waar hij het tot wethouder schopt en de raad al vijfentwintig jaar in een wurggreep houdt. Hoe is dit mogelijk? Wat hebben de klassieke democraten al die jaren laten liggen? Het totale onvermogen van de landelijke partijen (PvdA, D66, SP en VVD) in de raad wordt eens te meer duidelijk als in december 2017 een meerderheid van lokale partijen Palmen blijft steunen, zelfs als uit een integriteitsonderzoek (o, wonder) blijkt dat Palmen een ‘hoog risico’ vormt.
Hoe nu? Hopen dat de minister Palmen wegstuurt? Dat gaat de mensen in Brunssum niet helpen. Het kan anders. In de gemeente Beesel is burgemeester Petra Dassen al een paar jaar bezig met democratische vernieuwing. Toen ze in 2011 aantrad kwam ze terecht in een politiek wespennest. Daar heeft ze de angel uitgetrokken. Met grote bezieling: door overheid en samenleving actief bij elkaar te betrekken. Raadsleden moeten van Dassen de straat op, in gesprek gaan met burgers. Een ‘zorgnetwerk’ regelt dat er hulp geboden wordt, voordat het bij mensen uit de hand loopt. Er zijn gezinscoaches in dienst en er worden waarschuwende gesprekken gevoerd met ontspoorde burgers. Geen wonder dat Petra Dassen voor de tweede keer is verkozen tot beste bestuurder van een kleine gemeente. Ik zou zeggen, Gerd Leers: ga eens koffie drinken met Petra Dassen.