[© foto Yilan Yuen]

Ik moest echt een keer mee naar hét badhuis, zei een vriendin. Geen achenebbesj buurtbad voor Chinezen die thuis geen douche hebben, nee, een Chinees luxe badhuis van een paar verdiepingen.

Het is een drukke vrijdagavond. De parkeerplaats achter het badhuis staat mudvol. Een paar luxe auto’s, ik zie een Jaguar, een Porsche Cayenne, een Maserati, zijn brutaal tegen de trappen van de entree aan geparkeerd.

Binnen checken we in door onze schoenen af te geven. We krijgen er een paar badslippers en een plastic armbandje met een nummer voor terug. Alle ‘aankopen’ worden op je armbandnummer gezet. Op naar de kleedruimte, waar we ons verkleden in het (verplichte) tropische pakje: een bermuda en shirt in Hawaii-print.

Wat willen we? Eerst maar even een kleine wandeling over het zachte tapijt, trap op, trap af, vijf verdiepingen met vrolijke Hawaii-Chinezen in het bad, de sauna, de massage- en schoonheidssalon (body-scrub, oorsmeer-verwijdering, DNA herstel-behandeling), bij de kapper, in het restaurant of anders in een van de mahjong-, pool- of ping-pongkamers of in de grote theaterzaal.

We gaan in een stoel liggen in de theaterzaal. Die bevat zo’n honderd ligstoelen, opgesteld rondom een podium. Mannen en vrouwen liggen onderuit en krijgen een voet- of hoofdmassage, worden gemani- dan wel gepedicuurd of krijgen een oorwassing. Onderwijl nipt men aan de thee of de wijn en eet dim sum.

We nemen een voetmassage van een uur en zijn precies op tijd voor de show. Terwijl de masseur knijpt en duwt, klinkt het aanvangs-ta-ta-ta-ta! uit de speakers en een paar seconden later springen twee jongleurs tevoorschijn: porceleinen schotels gaan de lucht in. Dan volgen Chinese meisjes die hun elastieken ledematen in onmogelijke posities vouwen, Russische danseressen die de Moulin Rouge imiteren, een grappenmaker die we niet kunnen verstaan en een Chinese smartlappenzanger. Ik kijk om me heen. Verschillende dikke mannen, aandoenlijk ontwapenend in hun Hawaii-pakje, zijn in diepe slaap verzonken.

[© foto Yilan Yuen]

We gingen naar een badhuis voor een voetmassage, Lin en ik. Een van de masseurs stelde een zijkamer voor met een stuk of zes stoelen waar nog niemand zat. ‘Lekker rustig voor jullie,’ zei hij vriendelijk.

Misschien wist hij dat buitenlanders van rustig houden. Chinezen houden meestal wel van een gezellige drukte, ook tijdens een massage. In veel massage-huizen staat bijvoorbeeld de televisie lekker hard aan.

Doordat we zo rustig zaten, raakten we met de vriendelijke masseur aan de praat. Hij was een man van een jaar of veertig en kwam uit Henan. Zijn collega, een stuk jonger en verlegener dan hij, kwam uit Anhui.

‘Is het waar,’ vroeg de masseur uit Henan, ‘dat als je kind in Amerika geboren wordt, dat het dan een Amerikaans paspoort krijgt?’

Wij knikten, we dachten van wel, ja.

‘Dus als je er op vakantie gaat en je kind wordt daar geboren, is het een Amerikaan?’

Wij bevestigden.

‘Waarom wil je dat weten?,’ vroeg Lin, die goed Chinees spreekt omdat ze een Nederlandse is van Chinese afkomst. ‘Wil je soms weg uit China?’

‘Ja natuurlijk wil ik weg!,’ zei hij. ‘Ik werk keihard, maar ik verdien weinig. In Amerika kan ik meer verdienen.’

De jonge masseur knikte instemmend.

‘Amerika is duurder,’ repliceerde Lin. ‘Misschien verdien je meer, maar het leven daar is duurder.’

‘Maar woningen zijn hier juist heel duur!,’ zei de masseur uit Henan, onderwijl knedend en wrijvend. ‘Veel te duur voor ons.’

‘In Nederland kun je ook niet zomaar een huis kopen,’ wierp Lin tegen. ‘Ik heb net zo goed geen huis. Ik vind het leven in China juist goedkoper.’

‘Maar jij bent een buitenlander!,’ reageerde hij. ‘Jij weet niet hoe het is voor ons!’

‘Denk je dat het in het westen zoveel beter is?,’ sneerde Lin, en ze haalde een Cantonees spreekwoord aan, ‘de rijst bij de buren ruikt altijd lekkerder!’

De masseur uit Henan liet zich niet uit het veld slaan.

‘Jullie kunnen tenminste protesteren!,’ zei hij. ‘Dat kunnen wij niet. Een Taiwanese klant vertelde me dat demonstranten in Taiwan eieren naar de president hadden gegooid omdat ze boos op hem waren. Wij kunnen hier niet eens een ei oppákken, laat staan gooien!’

‘Waarom ben je zo negatief?,’ zei Lin. ‘China is toch juist enorm vooruit gegaan?’

‘Alleen zakenmannen profiteren daarvan,’ antwoordde de masseur uit Henan grimmig. ‘Mensen met de juiste contacten bij de partij. Zij worden steeds rijker. Wij zijn maar eenvoudige arbeiders. Als jij ziek wordt, kun je in Nederland naar een ziekenhuis gaan. Wij niet. Wij moeten eerst met een zak geld komen voordat we geholpen worden.’

De masseur uit Henan zweeg even. Toen vervolgde hij: ‘weet je wat het is? Er is hier totaal geen transparantie. Het is een zwart gat, een ondoordringbare brij van lagen waar wij als gewone burgers geen toegang tot hebben…’

De massage was klaar. Nu moesten we nog ‘gecupped’ worden. Het was in de aanbieding en we hadden besloten het te doen. Het is een vorm van ontgiften en heel populair in China. Ik had het nog nooit laten doen.

De masseur pakte een glazen bol. Die ‘flambeerde’ hij door er een paar druppels alcohol in te laten vallen en die aan te steken. Hij blies het vuur uit en plaatste de hete bol op m’n voetzool. De bol zoog zich vast aan mijn voet. Het voelde akelig, alsof je voet van binnen werd losgezogen. De masseur trok de bol langs m’n voetzool omhoog en plaatste een tweede. Ik hield m’n adem in.

‘Wat vind je trouwens van de Shanghainezen?,’ vroeg Lin.

‘Ze zijn snel op hun tenen getrapt,’ antwoordde de masseur uit Henan. ‘En ze kijken op ons neer.’

Er moet veel gif uit, in China.